insanlığın düşleri. ne de olsa düşler, içinde umudu barındırır. ernst bloch'a göre bu umut ilkesinden doğan 'ütopyacı bir bilinç' oluşturulabilir. aslında kasıt; insan düşüncesinin, insani gelişmişlik için politik ve devrimci bir araca dönüştürülmesinin ürünü olarak 'ütopya'dır.

politik ama ikircikli bir örneği için (bkz:mülksüzler)