çok değişik bakımlardan kutuplaşmış, yaşadığının hesabını vermeyen bir toplum için, hele siyaset yapma tarzı olarak ortaya çıktığında çok tehlikeli bir ideolojidir. milliyetçilik bir ideolojidir ve milliyeti önceler.

medyada sanki milliyetçilik ya da ırkçılık insanın kendisinden olmayan milletleri aşağılaması, kötü düşünmesi gibi tanımlanıyor. oysa milliyetçilik milli kökenini diğer kimlik kategorilerinden üstte tutmak demektir. türkiye'de milliyetçi olmak için kürtleri, ermenileri alenen aşağılamaya gerek yok. milliyetçilikle diğer kimlik öğelerinin yanında türklük önceleniyor. türk olmayanların ısrarla 'türk'üm' demeye davet edilmelerini yaratan bu değil midir?

bizimki gibi çok farklılıkları olan bir toplumda, tek bir kimlik kategorisi öncelemesi olmaz. bu durum, farklı grupların taleplerinin üstünü örtüyor ve daha baştan dışlıyor. sonuçta çoğunluğun meşrulaştırılması gerçekleşiyor. çoğunluğun çoğunluğa ait olan değerlerin, kimlik kategorilerinin çoğunluktan olmayanlara dayatılması, bu grupların eritilmeye çalışılması, ırkçılığın ve milliyetçiliğin göstergesi. toplumun yarısını dışlayan bir şey iyi olamaz.

irkçılık ve milliyetçilik gibi kavramların beşiği olan batı sosyal bilim literatürü, batı'da da bunların eski biçimleriyle hayata geçmediğini gösteriyor. ayrımcılığa karşı yasalar doğrudan ırkçılığı engelliyor; ama şimdi siyahlara, göçmenlere karşı sembolik ırkçılık yürütülüyor.

türkiye'deyse türklük değerlerini bazı grupların bozduğunu iddia etmek var. 'özümüze zarar verecek hareketler yapıyor(lar)' denerek yapılıyor bu ırkçılık. üstelik sadece kürtlere, ermenilere değil, başörtülülere, suça itilmiş çocuklara, aydınlara yönelik gerçekleşiyor. sonuçta 'bunlar bize benzemiyorlar' ya da 'aslında bizdenler ama içimizden bizi vuruyorlar', 'milli kaynaklarımız değişik nedenlerle bu gruplara harcanıyor' cümlelerine varıyor.

homojen bir toplum söylemi üzerinden 'biz' dili kuruluyor. böyle homojen bir toplum yok. bir arada ve mutlu olmak için de aynı olmaya gerek yok; birbirinin varlığını görmek ve bir arada yaşamanın yollarını bulmak gerek. herkesin ' biz' inşasının artık gerekli olmadığını fark etmesi gerek.