büyük iskender

m.ö 356 yılında doğmuş asker, kumandan, politikacı. "zaferi hırsız gibi çalmam ben" diyen, hellenizm'in doğmasına sebep olan şahsiyet.
kimse yazmadan hemen yazayım, kendisi hakkında oğlancıydı denir
ibnelik şimdi aaaa dedirtiyor. antik çağda ki, o kadar gitme, osmanlı'da bile abes değil. üre, çalış, daha çok üre, daha çok çalış. hepsi kapitalizmin suçu. evet.
makedonya kralı filip'in oğlu olarak dünyaya gelen iskender çocukluğunda bizzat filozof aristoteles'ten eğitim almıştır. tahta geçtikten bir süre sonra ülkedeki konumunu sağlamlaştırmış ve yunan şehir devletlerini egemenliğine alıp ardından da pers imparatorluğunun üzerine yürümüştür. imparatorluğu yıkıp topraklarının sınırlarını indus vadisine kadar genişleterek bilinen dünyanın tek hükümdarı olmuş, mısırlılar onu kendilerini pers egemenliğinden kurtaran bir ilah olarak selamlamıştır.

tabi dünyayı fethetmek onu yönetmekten her zaman daha kolaydır. iskender gibi kısa ömürlü bir hükümdar içinde bu imkansız bir durumdur. 32 yaşında iskender ölünce imparatorluğu komutanları arasında bölünmüş yunan şehir devletleri bağımsızlığını elde etmişlerdir.

iskender fetihlerinin ise en büyük mirası kesinlikle helenizasyondur. bu dönemde yunan kültürü ve dili, doğu dünyasıyla senkretik bir şekilde karışmıştır. yunanca orta doğuda konuşulan ortak bir dil haline gelmenin ilk adımını atmış ve yunan realizmi mısır gibi coğrafyalarda tutunmayı başarmıştır.

bununla birlikte halef devletler olarak adlandırılan iskenderin komutanları arasında bölüşülen devletler çok geçmeden iskender mirasının tek hakimi olmak için birbirine girmişlerdir. bunlardan en öne çıkanları selevkoslar ve pitolemeler olmuştur.

son halef devlet olan pitoleme mısırı, roma imparatorluğu tarafından sonlandırılmıştır. tarihteki ünlü kleopatra, mısırdaki yunan makedon hanedanının son hükümdarı olarak imparator agustus octavian'a karşı mağlup olmuş ve mısır roma egemenliğine girmiştir.

halef devletlerin çöküşü iskenderin başlattığı helenizasyonu aslında hızlandırmıştır. çünkü roma imparatorluğunun zaten fikriyat olarak arkasında durduğu yunan medeniyeti, iskenderin çarkı döndüren hamlesi ile birleşince. yunanlılaşma daha da bir hareketlenmiştir.
hatta helenizasyon hristiyanlığı da etkisi altına almıştır ve erken dönem hristiyanlıktaki iskenderiye ekolü üzerinden kilise babalarının felsefik düsturu ortaya çıkmıştır.

iskenderin kendisinin ve imparatorluğunun ömrü kısa olmuş olsa da etkisi o kadar büyüktür ki, kendinden sonra gelen her medeniyet iskenderi sahiplenmek istemekte ve bu konuda politik kahinlik yapılmaktadır.
öyle ki islam da bile yer yer bir evliya yahut nebi olarak iskender yer bulmaktadır.

aynı zamanda anadolu, iran, hindistan, afganistan ve mısırda iskenderin adını taşıyan bir çok şehir vardır.

iskender ismi dilimize arapçadan geçmiştir bu arada. skandar gibi bir kelime kullanıyordu araplar ama tam emin değilim ondan.