latincenin batı'daki hakimiyeti gibi, bir zamanlar doğu'nun iki dil ekseninden biriydi farsça. diğeri arapça tabi ki.
13. yüzyıla kadar matematik, felsefe, mantık, tıp ve edebiyatta kilit dillerdi bunlar...
çok açık ve acı bir gerçektir ki, her iki dil ve temsil ettikleri kültür, özellikle imam gazali felsefesinin ve vahabi islamının yükselişiyle birlikte ivmeli bir düşüşe geçmiştir...

türkçe ile aynı dil grubuna sahip olamamakla birlikte, türkçe içinde çok fazla kelimelerinin bulunduğu hatta ekler olduğu ortadadır. türklerin dini literatürünün tamamı farsçadan geçmektedir mesela namaz kelimesi farsçadır, arapçada salat bunun karşılığıdır.

aynı zamanda pek çok evreden geçmiş bir dildir, dari farsça, pahlevice gibi varyasyonları vardır. zerdüştilerin kutsal kitabı avesta pahlevice yazılmıştır.