türkiye'de anayasa mahkemesi'nin işlevi sorunsalı

hukuk devletlerinde en tepede yer alan hüküm tesis etmek yerine sadece uygunluk denetimi yapan mercinin hiçe sayılışı konulu.

yurdumdaki örneği hukuk devletlerindeki çağdaş örneklerinden gayet farklı olan anayasa mahkemesi, kararlarının yerel mahkemeler tarafından uygulanmayışı ve görmezden gelişi ile gündemde. evet türkiye kendi anayasa mahkemesi kararları uygulanmayan bir ülkedir.

örneğinde silivri cezaevinde tutulan ve terör suçları ile devlete karşı suçlar kapsamına zorla sokularak tutuklanan siyasetçi ve düşünürlerin sırf daha çok içerde kalması için tutukluluk süresinin 10 yıla çıkarılmasın adair yasa çıkarıldı. artık silivri cezaevinde tutulan grubun bu yolla dışarı çıkışının da önü kesilmiş olacaktı. ne var ki anayasa mahkemesi bu hükmü iptal ederek 10 yıllık süreyi fazla bulduğunu dile getirmeye çalıştı. kanunların yürürlüğü konusunda her zaman sıkıntı yaşayan türkiye anayasa mahkemesi kararlarının uygulanmaıs bakımından da aynı sıkıntıyı yaşıyor. 10 yıllık tututkluluk süresinin iptaline dair anayasa mahkemesi kararı varken ve anayasa en üstün erg iken; yerel mahkemeler buna uymakla mecburken; sırf kararın yayın tarihinin belli olmadığını öne sürerek uygulamamaktadır. oysaki anayasa mahkemesinin kararlarının yürülük gücü gayet nettir. özetle siyasi iktidarın ve hükümetin oyuncağı haline gelen yargı, artık bağlı olduğu hatta tebası sayılması gereken en yüksek mahkeme kararlarını bile uygulamıyor. anayasa mahkemesi modelinin türkiye'de sırf göz boyamak için dışardan hangi amaçlarla ithal edildiği de malesef ortaya çıkmış durumda.

chp'li vekil enis berberoğlu'dan sonra tekrar gündeme gelen sorunsaldır. anayasa mahkemesi'nin kararının yerel mahkeme tarafından tanınmaması ne kadar doğrudur? işte bu konuya ben dahil birçok hukukçu arkadaşım çözüm sunamamaktadır. bir kısmımız bağlayıcılığını sağlayan bir kanun olmadığını ileri sürerken bir kısım ise anayasa mahkemesi'nin verdiği kararın neye yarayacağını sorguluyor. işin bir kısım boyutu siyasi olmakla birlikte özellikle son zamanlardaki değişikliklerle beraber anayasa mahkemesi'nin kararlarını tanıyan yerel mahkemeler olduğu gibi tanımayanlar da var. bu kısıma bir düzenleme ihtiyacı var gibi.