budanın temel öğretisi

dört soylu gerçek =

1_insan hayatı aslında mutsuzluktan ibarettir.
2_bu mutsuzluğun nedeni insanın bencilliği ve doymak bilmez istekleridir.
3_kişinin bencilliği ve istekleri sona erdirilebilir.
4_bencillik ve isteklerden kaçışın yöntemi sekiz katlı yol olarak adlandırılır =

.doğru görüş
.doğru fikir
.doğru konuşma
.doğru işler yapma
.doğru yaşama
.doğru doğru çaba gösterme
.doğru düşünme
.doğru meditasyon
yukarıdakilere katılmakla birlikte ekleme yapmak istiyorum.
arzu mutsuzluğu yaratır.
bu mutsuzluk iki çeşittir; eldekini kaybetmekten doğan kaygıdan ve elinde olmayana duyulan açlıktan oluşur.
bu kaygı ile açlığın sonu onları besleyerek gelmez.
elde ettikçe daha çok elde etmek isteriz ve yine elde ettikçe daha çok elde tutmak isteriz.
bu yüzden mutsuz oluruz.
bu durumdan kurtulmanın yolu elde tutma ve elde etme arzularını yani en büyük arzuyu yok etmektir.
böylece arzusunu yenen kişi açlık, kaygı ve hüzün çekmeyecektir.
bunun için yukarıdaki 8 hakikatli yol izlenmelidir. böylece kişi arzusunu ortadan kaldırabilir.
yolun en sonunda kurtuluşa ölümle ulaşılır ki yaşarken arzusunu yani benliğini öldürmüş kişi fiziksel ölümünden sonra bir daha doğmayacaktır.
ama yaşarken bunları yapmayan kişi tekrar ana rahmine düşer ve bu kötü dünyaya tekrar doğar.
bu ölüm doğum sisilesine samsara'nın döngüsü denir. döngüyü kıran kişi mokşa'ya ya da başka bir isimle nirvana'ya ulaşmış demektir. buddha benliğini yenmiş ve fiziksel olarak da ölmüştür yani varoluştan tamamen ayrılmıştır.

kimi budist ekoller aydınlanmış kişilerin cennetsel bir mekanda buluştuklarını söyler. bir kısım budist ekol de dünyadaki tüm canlıların kurtuluşa ermesi için aydınlanmış olmasına rağmen tekrar tekrar doğmayı kabullenmiş insanların olduğundan bahseder ki her dönemde insanlara rehberlik edilsin.