anadoluda 16. yy başlarında ortaya çıkan ve 17. yy boyunca neredeyse 200 yıl boyunca süren, osmanlı yönetiminin adaletsizliğine ve artan yoksulluğa karşı tepki gösteren alevi türkmen köylülerin yoğun katılım gösterdiği toplumsal ayaklanmaların hepsine verilen isimdir.
isim, bu isyanlar silsilesinin ilki sayılan ve bozok ilinde (yozgat) 1519'da patlak veren isyanın lideri şeyh celal'den gelmektedir.
16. yüzyıl'ı osmanlı'nın muhteşem yüzyıl'ı olarak gösteren osmalıperver tarihçilerin iddialarının aksine, bu yüzyıl tam anlamıyla (özellikle anadolu'nun alevi türkmen halkı için) kan, gözyaşı, yağma, talan ve yıkım dönemi olmuştur. bir bakıma osmanlı için sonun baslangıcı sayılabilir.

osmanlıyı incelemeye gerek duymayan cumhuriyet tarihçilerinin ayrıntılamayıp tek başlık altında incelediği birbiriyle ilgili ya da değil aynı dönemin hemen bütün isyanlarına verdikleri isim. ayrıntılamama sebeplerinin başında şüphesiz "cumhuriyet öncesi karanlık devirlerdi" imajını devam ettirmek. fakat diğer sebepler çoğunlukla alevi türkmen soylu isyanlar olması. diğer yandan örneğin yine 17. asırda isyan eden kilisli canbulatoğlu ali paşa isyanını* da bir kürt isyanı olduğu için celali isyanları isminin altına alıp tarihe gömmeye çalışmışlardır. ve bu isyanın çağdaşı celalilerle bir ilgisi olmadığı bilinmektedir. nereden tutarsan tutarsızlık ve tarih bilimine zulüm.

osmanlının türkmen katliamlarından birisidir.göçebe türkmenlerin daha iyi hayat koşulları ve vergi adaletsizliğine isyan etmeleri sonucu çıkan isyandır. çok kanlı bir şekilde bastırılmış olup alevilerin son isyanlarındandır. tarih kitaplarında taraflı olarak anlatılır. devletin zulmüne ve adaletsizliğine isyan eden türkmenler bedelini kanları ve canlarıyla ödemişlerdir. osmanlı seviciler bilmez ama alevi türkmenlerin nüfusu büyük oranda azalmıştır. pek değerli osmanlı her zaman aşağı gördüğü türk'ü katli için fetva çıkartmış ve çoluk çocuk demeden kılıçtan geçirmiştir.