cemil meriç

bir dönemin hayalet, bütün türkiye fikir hayatının fenomen adamıdır.

bu ülke adlı deneme sayılabilecek kitabı, kendisine aşık olmama yetmiştir. kıvrak zekasıyla devrin doğu'yu dışlayan tavrına karşı durmuştur. doğulu kimliğiyle mevcut sistemin yalın ayak batıcılığını arz-ı endama bürünmüş bir kurşun gibi adeta delip geçer. ağlarsınız, aldanışınıza.

o eski bir sosyalist ve sonra bütün doğu içinde bir ümmetçidir. hintli, türk, arap, iranlıdır. avrupanın emperyalist ve tahakküm altına alan politikasını ve kültürünü reddeder. teknolojisine ihtiyaç duyuyoruz diye hayatımızdan eşitliği, kimliğimizi değiştirmeyi yanlış olarak görür.

henüz genç bir yaşta gözlerini kaybetmiş ancak okuma aşkı harlandıkça çoğalmıştır.
fransızcası bir fransızdan daha iyi olan türk edebiyatının yegane yazarıdır/aydınıdır.
iki ciltlik jurnal kitabıyla tanıştığım, kendi düşüncelerini özgürce yazdığı keza aşkını ithaf ettiği lamia hanıma ile mektuplaşmalarının olduğu kısım ayrı güzeldir.

--- spoiler ---
"mektuplarını üzülerek okudum. sen ki son liman, son ümit, son dost, ilk ve son sevgilisin sen ki yıldızım, sen ki annem, sen ki çocuğumsun... acılarımla hırçınlaştığına üzüldüm ızdıraplarım çok mu çirkin; çok mu çocukça? onları senden mi gizleyeceğim? sahneye maskeyle çıkmak! ben aktör değilim.
sesinin tonunda minnacık bi soğuyuş hissettiğim an, yokum acılarımın kaynağı sensin, evet ama hayatımın kaynağı da sensin, senin için ve seninle yaşıyorum.
sen uçuruma yuvarlanırken tutunulan dal, sen vaha, sen bütün hayal kırıklıklarımın dudaklarında ümitleştiği kadın."
--- spoiler ---
çok sevdiğim iki sözü vardır;
"sol, geniş kalabalıkların refahını, ışığa kavuşturulmasını, fizik ve moral kalkınmasını ister. sabırsızdır, gençtir. zafer uğrunda birçok fedakarlıkları göze alır. tecrübesizdir. devrimin ve büyük reformların bütün haksızlıklara son vereceğine inanır.
sağ, sayıya değil değere önem verir. daha önce kazanılmış hakların devamını ister. kalabalıkları yok sayar, vesayet bulundurulmalarına taraftardır. yerleşmiş kuvvetlerle oynanmasına razı olmaz, karamsardır. devrimlerin faydadan çok zarar getireceğine inanırlar. insan, bazı bahislerde sağdır, bazılarında sol. bu itibarla bu kelimeleri aşmak lazım."
"sol ve sağ. çılgın sevgilerin ve şuursuz kinlerin emzirdiği iki ifrit".