(1759 - 1810), 18. yüzyılda yaşamış olan divan şairlerindendir.
enderûn mektebinde yetiştiği için "enderûnlu" lâkabını almıştır. akkâda doğdu. asıl adı hüseyin'dir. akkâ muhafızı zâhir ömerin torunudur. babası öldürülünce fazıl ve kardeşi hasan amcaları ile birlikte istanbula getirildi. hükümdarın fermanı ile kendisi ve kardeşi 1775te enderuna alındı.sefahate düşkünlüğü ve aşk maceraları dolayısıyla saraydan çıkarıldı istanbul sokaklarında on iki yıl serseri bir hayat sürdü. daha sonra devlet büyüklerine yazdığı övgü dolu kasidelerle memurluk talep etti. anadolu ve rumeli'de memuriyetlerde bulundu. hicivlerinden rahatsız olanlarca şikayet edildi ve 1214te rodosa sürüldü. rodosta iken gözlerini kaybetti. daha sonraki on yılını yatakta geçirdi. ölmeden bir- iki yıl önce gözlerinin açıldığı belirtilmektedir. 1810'da ölmüştür. osmanlı döneminde toplatılan ilk kitap olan[kaynak belirtilmeli]
zenanname'yi (kadınlar kitabı) yazan şairdir.[1]
eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
defter-i aşk
hubanname (güzel oğlanlar kitabı)
zenannâme (kadınlar kitabı)
çenginame
divan
defter i aşk'ta şâir, başından geçen aşk mâceralarını hikâye eder. saraya alınışını, enderûn'daki bazı delikanlılara aşık olunca kovuluşunu, sefâletini ve bir çingene genciyle olan gönül ilişkisine yer verir.
hûban-nâme'de (güzel oğlanlar kitabı), dünyanın çeşitli uluslarına mensup delikanlıların cinsel ve fiziksel özelliklerini anlatır. sevgilisi, diğer ülkelerin güzel erkeklerini de öğrenmek istediğini söyler ve fâzıl bu isteği yerine getirmek için kaleme sarılır.
zenannâme'de ingiliz ve rus kadınlarını birbirinden ayıran cinsel özelliklerden, kadınlar hamamında nasıl kavga edildiğine ve istanbulda kaç çeşit kadın yaşadığına ilişkin çarpıcı bilgiler yer almaktadır.
çengi-nâme'de ise fâzılın, istanbuldaki meşhur
köçekleri tasvir ettiği bir eseridir. rakkâsnâme diye de bilinir.
divan, dini şiirler, devrin büyüklerine övgüler ve yine delikanlılar için yazılmış gazellerle doludur. fâzıl bu şiirlerle kendisine özgü bir tarz yaratır, o güne kadar söylemeye cesaret edemediği bazı ifadeleri açıkça kullanır.
kaynak: wikipedia