ecce homo

latince "işte insan" demektir. friedrich nietzsche'nin bir kitabının adıdır aynı zamanda.
bu deyim, bana hep iki büyük ustamızın eserlerinden birşeyler çağrıştırır:
1- koca nazım'ın memleketimden insan manzaraları
2- tevfik fikret'in, " beşerin böyle dalaletleri var, putunu kendi yapar, kendi tapar!"
nietzsche'nin ne kadar tatlış bir insan olduğunu anlamamı sağlamış kitap.
ilk elime aldığımda şöyle bir göz gezdirdim, ''neden böyle akıllıyım?'' diye sormuş, ardından neden böyle bilgeyim? demiş ve ''neden böyle iyi kitaplar yazıyorum?'' diye devam etmiş.
herhalde şaka yapıyor derken ''ben polonya soylusu olarak da eşi görülmemiş bir soyaçekim olayıyım'' ile karşılaştım ve kendini bu kadar yukarda gören bir insanın ne kadar sempatikleşebileceğine şaşırdım.
nietzsche ile ilgili öylesine güzel düşüncelerle başladım ki okumaya (bir öncesinde nietzsche ağladığında'yı okumuş olmam da etkili olabilir) şu cümleleri bile soğutamadı beni kendisinden (aksine yüzümde ebleh bir sırıtışla okudum.)

''almanlardan bugüne dek tek bir psikolog bile çıkmamıştır, ama psikoloji neredeyse bir ölçüdür bir ırkın temizliği ya da pisliği için. ''

''yazar olarak ayrıcalığım nedir az çok biliyorum.benim yazılarıma alışmanın beğeniyi nasıl bozduğunu da gözlerimle gördüğüm durumlar oldu, insan başka kitaplara hele felsefe üzerine iseler, düpedüz dayanamaz olur. bu soylu ve ince dünyaya girebilmek benzersiz bir seçkinliktir. almanlıkla hiç ilgisi olmamalı insanın bunun için.''

bunlar kitaptaki alman, hristiyan, amerikalı yergilerinin ve fransız övgülerinin onda biri bile olmamakla birlikte bir çok bölümünde zekasına hayran bırakıyor.

tam da mide ağrıları çektiğim sırada şunu okumamla debridat kutusuyla bakışmam bir olmuştur.

''hem bana öyle geliyor ki en kaba söz, en kaba mektup bile susmaktan daha bir yüreklice, daha bir dürüstçedir. susanlar, hemen her zaman, içten gelen incelikten, nezaketten yoksundurlar; bir itirazdır susku; yutmak zorunlu olarak kötü kılar kişiyi, -mideyi bile bozar. susanların hepsi de sindirim bozukluğu çekerler.''