iki ruhlu

iki ruh (ingilizce two-spirit ( ojibva niizh manidoowag teriminin harfiyen çevirisidir), kanada kızılderilileri ile abd kızılderililerinde kabul edilen ama birçok batı kültüründe olmayan kuzey amerika topluluklarında görülen üçüncü cinsiyet modeline verilen addır. two spirit, iki ruhun bir bedende birleşmiş olması durumudur. 1990'lı yıllarda antropolojik literatürde kullanılan berdache kelimesi ayrımcı algılandığı için daha sonra bu terim kullanılmaya başlandı.
kuzey amerika kızılderililerinde 130 kabilede erkek ve kadın iki-ruhlu kavram ve geleneği kaydedilmişti
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ki_ru...
kabileler içinde de yine renkli görevler üstlenirmiş bu kişiler. yeni doğan bir bebeğin ismini yaratma, danslarda en özel roller, dans kıyafetleri hazırlama, medyumluk, ses sanatçılığı, insan üstü güçlerle tedavi eden kişiler, iki seveni birleştirme gibi görevler verilirmiş.

(bkz: winkte)
ilginç.... ne varsa kadim uygarlıklarda var anasını satayım, dedirten.
geçenlerde bunu başa aldılar 2slgbtq+ diye, iyi ettiler, bir tek eksiğimiz ruhlar dünyasıydı. varlığına dair tek kanıt 1825'te yazılan isimsiz bir el yazması. bu el yazmasını paylaşan kişi doğu sahilinde yaşamış, güneydeki çeroki yerlerini görmemiş bile hiç. üstüne üstlük, bu yazma gözyaşı yolundan (çeroki sürgünü) sadece beş yıl önce yazılmış, yani yerliler avrupalılar ile üç yüzyıl boyunca temas halindeymiş yazıldığında. eğer böyle üçüncü beşinci cinsiyetler gerçekten var olsaydı, illaki yüzbinlerce insan sürgün edilirken iyi kötü bir tarihi belge olurdu. yok ama. kısacası two spiritin var olsa bile kolonyel değişimleri yansıtıp yansıtmadığı bile belli değil. üstüne üstlük bunları yazanların hiçbiri tarihçi bile değil, cinsiyet ve lgbt çalışmaları üzerine yazan insanlar. güneş dil teorisi tadında geçerliliği var bu yazıların çünkü yazdıkları tam olarak "akademik osur osur ipe diz". yazdıkları şeyler tarih makalesi gibi kanıt bazlı bile değil. mesela bu beyin yoksunları kadın çerokilerin zırh giyip savaşa gitmesini erkek olmakla özdeşleştirmişler (çünkü kadınlar savaşa gidemez, savaşa gidiyorsa erkek olmuştur, çok progresif bir fikir, inanamazsın!), halbuki bu kadınların etekle savaşa gitmesi gerekirdi, değil mi? makyaj da yapmamışlardır pü. bu yüzden kullanılan çoğu söylem 1990'da birkaç tane radical faerie eşcinselin kulaktan duyma sözlü gelenekleri kendi dünya görüşleri etrafında yontmasından başka bir şey değil. bunları söyleyen, two spirit kavramını ortaya atanların hiçbiri çeroki değil, dışardan insanlara ser verip sır vermeyen çeroki ruhban sınıfından hiç değil. kim bunu icat edenler? varoluşlarını meşrulaştırmaya çalışan, haklarında bilgi sahibi olmadıkları toplumların yaşayışları hakkında "yorumcu" (interpretive) söylemler ile tekrardan inşa etmeye çalışan ve en önemlisi bu konuda yazarken bir çıkar çatışması (vested interest) yaşayan eşcinseller.

bunu da ben demiyorum bak, bu konu hakkında ödül almış tarihçi gregory d. smithers örnekleri ile çoktav kabilelerinin ne kadar homofobik olduğunu anlatan 1530'lu yazmaları örnek veriyor. neyse, alın okuyun aşağıya link bırakacağım makalenin, 27 sayfa kısa bir şey. modern beyazların "biz gelmeden önce cinsiyet ne bilmiyorlardı ehi ehi doğayla harmonide yaşıyolardı" tarzı noble-savage tutumları oldukça aşağılayıcı olmakla beraber oldukça da kolonyel. dünyanın her yerinde, üçüncü cinsiyet diye geçen her şey eşcinsel erkeklerdir. sadece kadından oluşan bir üçüncü cinsiyet bulamazsınız. bu aslında giriş seviyesi marksist söylem ile açıklanabilir: kadınlar ilk sömürü aracıdır (means of [re]production). tarımın keşfi ile birlikte doğurganlık kadının elinde olan bir şeyden çıkmış, patriarşinin doğurganlığı kontrol etmesi ile patriarkal yaşama geçişi sağlamıştır. bu yüzden islamda "kadınlar sizin tarlanızdır" der. kadın bir üretim aracıdır, ve üstüne üstlük bu doğurganlık olmadan kapitalizm olamaz, çünkü kapitalizmin her türlüsü althusser'in dediği gibi ideolojik devlet aygıtlarına, yani üretimin şartlarının yeniden üretimine bağlıdır. ne diyon sen derseniz, kapitalizm yeni nesil işcilerin ve bu işcilerin sömürüsüne muhtaçtır. bu yüzden doğurganlık asla kadının eline bırakılamaz.

velhasılkelam bu yüzden üçüncü cinsiyet kadın bulamazsınız. iki beyin hücreli hetero erkekler için eşcinsel erkeklerin kadınsı roller alması gayet iyi bir şeydir aslında. rekabet azalır, hizmetçi kast'ı çoğalır ve en önemlisi, bu tür üçüncü cinsiyetler cinsiyet rollerini pekiştirir. etek giyen erkeğe sen erkek değilsin, sen çift ruhlusun dersen erkekliğin tanımı etek giymemek olur. bunun ne kadar gerici bir fikir olduğunu da anlatmama gerek yok umarım.

alın buda çeroki profesöründen kaynaklarıyla refutation:
smithers, g.d. (2014). cherokee “two spirits”: gender, ritual, and spirituality in the native south. early american studies: an ınterdisciplinary journal 12(3), 626-651. doi:10.1353/eam.2014.0023.