islam'ı akılcı felsefeyle buluşturan akımdır.

8. yy'da vasıl bin ata tarafından temellerinin atıldığı söylense de kökenleri aslında yeni platoncu yunan felsefesindedir. bu mezhep genel olarak klasik kader anlayışını reddeder ve insanın yegane rehberinin akıl olduğunu, ona göre davranması gerektiğini, kutsal kitapta yer alan cennet/cehennem gibi kavramların yalnızca düşünmeye yardımcı olmak için var olduğunu ama gerçek bir karşılıklarının olmadığını iddia eder. bu denklemde allah'ın rolü aslında biraz deizm düşüncesindeki gibidir; allah yaratır ama yarattığını kontrol etmez.

diğer islami yaklaşımlar tarafından sapkın olmakla suçlanmış ve kısa sürede varlığı büyük ölçüde ortadan kalkmıştır. bugün bu isimde yaşayan bir mezhep olmasa da çeşitli islami akımlar arasında mutezile'nin izleri görülebilir.

ukdeyi tilika avetim go ay baviko vermiş. bu nasıl nick üç kez kontrol etmek zorunda kaldım, insafsız.