adı üstünde çam ağacından toplanan fıstık çeşidi. irmik helvasında mutlaka kullanılmalı, onu dışında zeytinyağlı dolma ve sarmalarda, iç pilavında da kullanılır.

çam fıstığı, fıstık çamının kozalaklarından çıkarılan sert kabukların kırılması sonucu elde edilen ve besin değeri oldukca yüksek bir besin maddesidir. bütün akdeniz ülkelerinden yetişen bu ağaç şemsiye görünümünde 20 m'ye boylanabilen geniş tepeli bir çam türüdür. kozalak üretimi 20 yaşından sonra başlar.

yenilebilir ve yüksek ticari değeri olan bir tohumdur. türkiye'de aydın, muğla ile izmir ili bergama ilçesine bağlı kozak yöresinde üretimi yapılmaktadır.

tatlılarda, yemeklerde kullanılabilir. tadı çok güzeldir. şahsi tercihim çerez gibi yemektir. fazla yemeyin ama sonra mideniz bozuluyor. test edilip onaylanmıştır. *

mersin toroslarında doğal olarak yetişmeyen, fakat, bahçeciliği yapılıp ekilen ağaçlardandır.
yayladaki bahçemizde en sevdiğim ağaçlarımızdır. ikisi de benden 5 yaş küçük olmasına rağmen, boyumun 15 katı kadardır.
yemeklerimizde ve bazı tatlılarımızda kullandığımız nefis bir yemiştir.

- tam olgunlaşmamış kozalağının rengi muhteşem ötesi bir yeşil tonudur. kokusu, tanımlanamaz düzeyde mest ediciliğe sahiptir!
- olgunlaşıp koyulaşmış kozalağı kırabilmek güçtür. keserle parçalamak gerekir. fakat, aceleniz yoksa, güneşte kurutarak kendiliğinden açılmasını da sağlayabilirsiniz. yalnız, müthiş bir sıkılıkla birbirine kenetlenmiş katmanlar kendiliğinden yarılırken çıkan çatırtılar, bazen ürkütücü bir şiddette olabiliyor...
- kozalaktan ayıklanan kabuklu fıstıklar, tıpkı şam fıstığı şeklinde ve boyutlarında olup, ondan daha sert ve kalın bir kabuğa sahiptir.
- fıstık kabuklarının üzerinde, boya olarak kullanılmaya uygun yapıda nefis bir erguvani toz vardır. o tozla, çocukken oynar boya yapardık...
- dikkatlice kırılarak ayıklanması gerekir. çok şiddetli vurulursa içindeki fıstık kolayca ezilir...
- mangal közüne atılan kabuklu fıstıklar, 5-10 dk içerisinde pişerek mükemmel bir lezzete kavuşurlar...

bazı şahısların şam fıstığı ile karıştırdığı hede.