- kuzey afrika sahillerinden (mağrip ülkeleri) horasan'a uzanan coğrafyada, farklı isimlerle karşınıza çıkan halk kahramanıdır (arap diyarında cıhi; acem ve türk diyarında hoca,...vb. adlarla bilinir; türk olduğu tartışmalıdır....)
- islamın ve totaliter rejimlerin bastırdığı halk kitlelerinin isyan silahıdır.
çünkü, allaha da, sultana da, alayına eyvallah etmez ve lafını oturtur.
- tepkilerini yazılı veya sözlü dile getirirken şiddete maruz kalan toplumlarda sözlü kültür, söylenceler, mizah geleneği ve masal üretimi köklü ve yaygındır. bu amaçla, çeşitli sembolik karakterler de üretilerek, kitlelere ve muktedirlere ders veya mesaj verilmeye çalışılır. hoca nasreddin, hazırcevap ve cesur kişiliğiyle, haksızlıklara isyan eden ve taşı gediğine oturtarak öğreten bir çokköklü modeldir.
- dünyanın en güzel karakterlerinden birisidir.
- kurnaz, zeki, demokrat, cesur, insancıl, erdemli ve hazırcevap gibi sıfatları taşıyan, halkın içinden gelen öğretici bilge kişidir.